Theo quan điểm của nhiều gia đình, do rau mua ngoài chợ không đảm bảo vệ sinh và an toàn, nên khi rửa rau, nhiều người có thói quen ngâm trong nước muối pha loãng, chanh hoặc giấm vì cho rằng bằng cách đó sẽ rửa trôi đi các độc tố từ thuốc trừ sâu, loại bỏ trứng giun sán, tiêu diệt vi khuẩn, . .. Tuy nhiên, cách rửa này có thực sự hiệu quả?
1. Các chuyên gia nói gì?
👩🔬 Theo PGS.TS Trần Hồng Côn - Giảng viên Khoa Hóa học, Trường ĐH Quốc Gia Hà Nội cho biết: “Việc ngâm rau quả vào nước muối để diệt trứng giun, sán chỉ là kinh nghiệm dân gian và không có cơ sở khoa học. Nước muối 0.9% chỉ nên dùng để vệ sinh mắt mũi, còn lại bản thân nước muối không có tác dụng gì”. Ông cũng nhấn mạnh, nước muối nồng độ càng cao thì các hóa chất sẽ lại càng khó hòa tan hơn.
👩🔬 PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội), khẳng định “Đối với những loại rau củ quả hay bất cứ thực phẩm nào bị nhiễm hóa chất thuốc trừ sâu thì việc ngâm nước muối không có tác dụng gì.” Hành động ngâm rau củ quả với nước muối chỉ có tác dụng làm ức chế hoặc tiêu diệt vi sinh vật trong thực phẩm chứ không phải cứ ngâm với nước muối là các hoá chất có trong thực phẩm sẽ bị rửa trôi hoàn toàn..
TS Từ Ngữ (Tổng Thư ký hội Dinh dưỡng Việt Nam) cho biết thêm, việc thường xuyên ngâm rau củ quả trong dung dịch muối có nồng độ cao sẽ làm gia tăng áp lực thẩm thấu khiến rau quả bị nhiễm mặn. Nghiễm nhiên, bạn sẽ ăn mặn hơn mặc dù bản thân không hề thích thế. Điều này tạo thêm gánh nặng lên thận, cao huyết áp và bệnh tim mạch.
👩🔬 TS.BS Trần Huy Thọ - Phó giám đốc Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương) cho rằng, ngâm nước muối không tiêu diệt được giun sán trong rau sống, đặc biệt là các loại rau thủy sinh, dù ngâm rau với nước muối hay rửa dưới vòi nước đều chỉ có tác dụng trong việc phòng giun sán, không thể tiêu diệt tuyệt đối. Tốt nhất không ăn rau sống, hãy ăn chín uống sôi để đảm bảo sức khỏe.
2. Rửa sau cho đúng?
🥗 Dù không loại bỏ triệt để giun sán, những việc ngâm rau với nước muối loãng vẫn có những tác dụng nhất định nếu chúng ta biết cách thực hành đúng.
BS. Thọ hướng dẫn với các loại rau trên cạn như xà lách, rau mùi, các loại rau húng… tốt nhất nên rửa dưới vòi nước chảy để trứng giun sán (nếu có) trôi đi. Bước tiếp theo sau khi rửa là ngâm rau với nước muối, dưới tác dụng của nước muối trứng giun sán sẽ nổi lên và trước khi vớt rau phải dìm rau xuống, đổ nước đi, như vậy trứng giun sán sẽ trôi theo nước.
BS. Thọ hướng dẫn với các loại rau trên cạn như xà lách, rau mùi, các loại rau húng… tốt nhất nên rửa dưới vòi nước chảy để trứng giun sán (nếu có) trôi đi. Bước tiếp theo sau khi rửa là ngâm rau với nước muối, dưới tác dụng của nước muối trứng giun sán sẽ nổi lên và trước khi vớt rau phải dìm rau xuống, đổ nước đi, như vậy trứng giun sán sẽ trôi theo nước.
🥗 "Đa số người dân khi ngâm rau với nước muối xong sẽ vớt trực tiếp lên khi chưa đổ nước, như vậy trứng giun sán nếu có nổi lên sẽ bám lại vào rau, ăn vào có thể gây bệnh", bác sĩ Thọ chỉ ra cách làm sai của nhiều người.
🥦 Các loại rau ăn quả thường ít nhiễm hóa chất hơn rau ăn lá, tuy nhiên dễ có nguy cơ tồn đọng thuốc bảo vệ thực vật do thu hoạch sớm khi vẫn chưa hết hạn cách ly thuốc hay ô nhiễm khi bảo quản. Loại rau này khi mua về không nên ăn liền mà hãy rửa sạch từng quả rồi bọc kín cho vào tủ lạnh, ăn sau 2 ngày. Với cách này, rau quả vẫn đảm bảo độ tươi ngon, vừa có thời gian để thuốc phân hủy. Các loại rau quả cần ăn ngay nên rửa sạch dưới vòi nước.
🥦 Với một số loại như rau muống chẻ, rau ngổ, thì tuyệt đối không ăn tái sống, rửa hay ngâm bất cứ thứ gì thì sán cũng không hết được vì chúng sống ở trong thân rau.
Nhiều người đi ăn quán ăn bún phở hay ăn lẩu cần chú ý, việc nhúng rau qua nước nóng chứ chưa sôi hẳn, không thể diệt được giun sán. Giun sán chỉ bị tiêu diệt ở nhiệt độ 100 độ C và tốt nhất để sôi 3-5 phút.
🍽 Thông qua lời khuyên của các chuyên gia có thể thấy, để làm sạch rau củ quả một cách tối ưu nhất, khi mua về người dùng hãy đem nhặt sạch, sau đó rửa bằng nước sạch nhiều lần, khoảng từ 4-5 lần. Nên rửa trong chậu, thau sâu, nhiều nước để loại bỏ các loại bụi bẩn hay đất cát bám trên rau củ quả tốt hơn. Sau đó, rửa dưới vòi nước chảy. Việc gọt vỏ các loại củ quả cũng là bước rất quan trọng góp phần tăng tính đảm bảo về độ sạch của thực phẩm.
🛡 Với những gia đình vẫn có thói quen ngâm, rửa rau củ quả trong nước muối, nên lựa chọn loại muối ăn an toàn, cân đối lượng muối phù hợp, không nên quá nhiều. Tốt nhất chỉ nên ngâm trong khoảng 20-30 phút với các loại củ, quả; với các loại rau ăn lá, thời gian này chỉ nên đạt tối đa 10 phút.
