Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) - pesticide/plant protection product là tên gọi chung các loại hóa chất tổng hợp dùng trong nông nghiệp nhằm diệt trừ sâu, bệnh, cỏ dại, các côn trùng gây hại, động vật gặm nhấm, … để bảo vệ cây trồng, các kho lương thực hàng hóa,… Tuy nhiên việc lạm dụng thuốc BVTV là nguyên nhân chính gây ô nhiễm - làm ô nhiễm nước, đất và không khí, gây mất đa dạng sinh học và dẫn đến tình trạng kháng sâu bệnh. Việc con người tiếp xúc với thuốc trừ sâu hóa học lâu dài dẫn đến các bệnh mãn tính như ung thư, các bệnh về tim, hô hấp và thần kinh.
Tác động của thuốc BVTV đến môi trường sống
Chưa đến 1% tổng lượng thuốc BVTV được sử dụng để kiểm soát cỏ dại và sâu bệnh hoặc các loài gây hại khác. Bởi vì khi sử dụng các phương pháp phun, một lượng lớn thuốc BVTV bị thất thoát ngoài không khí, lắng đọng vào đất, chảy tràn theo nước và phân hủy quang học, có thể gây ra những tác động không mong muốn đối với một số loài, quần xã hoặc toàn bộ hệ sinh thái cũng như đối với con người. Một số loại thuốc BVTV gốc clo như dichlorodiphenyltrichloroethane (DDT), hexachlorohexane (HCH), endosulfan có tính năng hoá học ổn định, khó phân huỷ nên sẽ tích lũy trong môi trường. Sau nhiều lần sử dụng lượng tích luỹ này có thể cao đến mức gây độc cho môi trường đất, nước, không khí và con người. Do thuốc tồn đọng lâu không phân huỷ, nên có thể theo nước và gió phát tán tới các vùng khác, theo các loài sinh vật đi khắp mọi nơi.
Đối với môi trường xung quanh, thuốc BVTV diệt cả những côn trùng và động vật hữu ích cho con người, có thể làm biến đổi thế cân bằng tự nhiên của hệ sinh thái gây ô nhiễm đất, nước, không khí. Các thuốc BVTV tồn dư lâu, không bị phân hủy ở trong đất và trong nước có thể làm cho động vật, cây trồng sống ở đó bị nhiễm thuốc lâu dài, con người ăn các sản phẩm trồng trọt và chăn nuôi bị nhiễm thuốc trừ sâu hằng ngày một cách gián tiếp, lâu ngày sẽ có hại cho sức khỏe. Tác hại của chúng ngay lập tức, tiềm ẩn và tích lũy theo thời gian.
Con người tiếp xúc trực tiếp với thuốc BVTV thông qua hoạt động nghề nghiệp, nông nghiệp, công việc nhà hoặc không trực tiếp thông qua thực phẩm. Da, miệng, mắt, thở là bốn con đường phổ biến mà thuốc BVTV có thể xâm nhập vào cơ thể con người. Sự phơi nhiễm liên tục với thuốc trừ sâu đã dẫn đến với nhiều loại bệnh khác nhau trên con người bao gồm khả năng gây ung thư, gây các di chứng tâm thần kinh (rối loạn thần kinh, trầm cảm và lo lắng), khả năng sinh sản, trao đổi chất và phát triển của con người. Ngoài ra tiếp xúc với thuốc BVTV trong thai kì không chỉ làm ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ bầu mà còn có thể làm ảnh hưởng đến sự sự phát triển của thai nhi, khiến não bé bị thay đổi cấu trúc và gây ảnh hưởng trí thông minh về sau của trẻ.
Con đường lây nhiễm độc chủ yếu là qua ăn, uống (tiêu hóa) 97.3%, qua da và hô hấp chỉ chiếm 1,9% và 1,8%.
Để tránh tình trạng tồn dư thuốc bảo vệ thực vật trong máu, chúng ta nên làm gì?
Mỗi một chất độc sẽ có cách giải độc khác nhau. Nếu ở mức nặng, người bệnh phải vào nhập viện và có phác đồ điều trị riêng, không chất độc nào giống chất độc nào.
Thông thường, khi chưa bị nhiễm độc cấp tính, mạn tính, chúng ta chỉ còn cách để cơ thể tự đào thải. Cơ chế tự đào thải có ở mọi sinh vật. Do đó, đầu tiên, chúng ta phải cách ly khỏi môi trường có thuốc BVTV, tránh ăn những thực phẩm, rau quả có nguy cơ, sau đó bồi bổ cơ thể để tự đào thải.
Người sử dụng thuốc BVTV thực hiện theo phương châm 4 đúng: Đúng thuốc, đúng lúc, đúng nồng độ, đúng cách và tuân thủ nghiêm ngặt thời gian phân huỷ của từng loại thuốc đối với từng loại cây trồng. Ngoài ra tại hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2023 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho rằng nông nghiệp xanh, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn là xu thế không thể đảo ngược. Việc chuyển từ canh tác truyền thống sang canh tác hữu cơ và ứng dụng các công nghệ vi sinh bản địa vào canh tác nhằm phòng trừ sâu bệnh hại là một hành trình dài, và Bio – Ngon vẫn đang miệt mài bước những bước đi mang nông sản sạch, ngon, an toàn đến với người tiêu dùng thân quý.
Viết bình luận
Bình luận