Vitamin là gì? - Những bí mật không ngờ của Vitamin cho sức khỏe

Vitamin là gì? - Những bí mật không ngờ của Vitamin cho sức khỏe

Vitamin đóng vai trò rất quan trọng trong sự sống của con người. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rỏ hơn Vitamin là gì? Các loại vitamin phổ biến và công dụng của chúng với sức khoẻ. Vậy Vitamin là gì? Các loại vitamin phổ biến? Công dụng của chúng với sức khoẻ là gì? Cùng Bio Ngon tìm hiểu ngay trong bài viết sau đây nhé.

Vitamin là gì? Lợi ích, công dụng của Vitamin với sức khỏe

Vitamin là một loại vi chất dinh dưỡng thiết yếu cho sức khỏe. Các chất dinh dưỡng thiết yếu không thể được tổng hợp trong cơ thể, cả hoặc không đủ số lượng, và do đó phải có được thông qua chế độ ăn uống. 
Vitamin không bao gồm ba nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu khác: khoáng chất, axit béo thiết yếu và amino acid thiết yếu. Hầu hết các Vitamin không phải là các phân tử đơn lẻ, mà là các nhóm phân tử liên quan được gọi là vitamers. 
Ví dụ, vitamin E bao gồm 4 tocopherol và 4 tocotrienol. 

Vitamin chứa nhiều trong rau củ quả tươi rất tốt cho sức khỏe

Nguồn gốc của Vitamin là gì?

Phần lớn, vitamin thu được từ chế độ ăn, nhưng một số được thu nhận bằng các phương tiện khác: ví dụ, vi sinh vật trong hệ vi sinh đường ruột sản xuất vitamin K và biotin; và một dạng vitamin D được tổng hợp trong các tế bào da khi chúng tiếp xúc với một bước sóng nhất định của tia cực tím có trong ánh sáng Mặt Trời. 

Con người có thể sản xuất một số vitamin từ tiền chất mà họ tiêu thụ: ví dụ, vitamin A được tổng hợp từ beta-carotene; và vitamin B3 được tổng hợp từ amino acid tryptophan.

Sáng kiến Tăng cường Thực phẩm liệt kê các quốc gia có chương trình tăng cường bắt buộc đối với vitamin Avitamin B1, B2, B3, B9 và B12.

Thức ăn chứa rất nhiều Vitamin A và vitamin B1, B2, B3, B9 và B12.

Các loại tốt cho quá trình trao đổi chất của của Vitamin là gì?

Vitamin A (carotenoid), vitamin B1 (thiamin), vitamin B2 (riboflavin)

Vitamin B3 (niacin), vitamin B5 (axit pantothenic), vitamin B6 (pyridoxin)

Vitamin B7 (biotin), vitamin B9 (axit folic hoặc folate), vitamin B12 (cobal)

Vitamin C (axit ascorbic), vitamin D (calciferols)

Vitamin E (tocopherol và tocotrienol) và vitamin K (quinon).

Chức năng sinh hóa đa dạng của vitamin

Vitamin A hoạt động như một chất điều chỉnh sự phát triển và biệt hóa tế bào và mô. 

Vitamin D cung cấp chức năng giống như hormone, điều chỉnh chuyển hóa khoáng chất cho xương và các cơ quan khác. 

Các vitamin B có chức năng như các đồng yếu tố enzym (coenzyme) hoặc tiền chất cho chúng. 

Vitamin Cvitamin E có chức năng như chất chống oxy hóa. 

Ăn nhiều rau củ quả bổ sung vitamin giúp bảo vệ sức khỏe

Cân bằng hàm lượng Vitamin là gì?

Cả việc thiếu vitamin và dư vitamin có thể có khả năng gây bệnh đáng kể về mặt lâm sàng, mặc dù tiêu thụ quá nhiều lượng vitamin tan trong nước là ít có khả năng xảy ra.

Nếu ăn thiếu vitamin, kết quả là chứng thiếu vitamin và hậu quả là các bệnh phát sinh. Khuyến cáo về việc bổ sung axit folic khi mang thai làm giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh ở trẻ sơ sinh. Mặc dù việc giảm tỷ lệ thiếu hụt vitamin rõ ràng có lợi ích, việc bổ sung được cho là rất ít giá trị đối với những người khỏe mạnh đang tiêu thụ một chế độ ăn uống đầy đủ vitamin.

Tên

Bệnh khi bị thiếu chất

Triệu chứng khi dùng quá liều

Nguồn gốc thức ăn

Vitamin A

Chứng quáng gà, Tăng sừng, và Keratomalacia

Hypervitaminosis A

Cá nói chung, gan và các sản phẩm từ sữa.
Cam, quả chín vàng, rau lá, cà rốt, bí ngô, bí, rau bina;

Vitamin B1

Thiếu vitamin B1, Chứng Wernicke–Korsakoff

Buồn ngủ và giãn cơ

Thịt lợn, oatmeal, gạo lứt, rau, khoai tây, gan, trứng

Vitamin B2

Ariboflavinosis, Viêm lưỡi, Viêm môi bong vảy

 

Sản phẩm sữa, chuối, đậu xanh, măng tây

Vitamin B3

Pellagra

Gan bị hỏng (liều dùng > 2g/ngày) và Niacin Toxicity

Thịt, cá, trứng, nhiều loại rau, nấm, hạt cây

Vitamin B5

Dị cảm

Tiêu chảy; có thể buồn nôn và ợ nóng.

Thịt, bông cải xanh, bơ

Vitamin B6

Thiếu máu, Bệnh thần kinh ngoại biên

Suy giảm khả năng nhận thức, Tổn thương thần kinh (dùng liều > 100 mg/ngày)

Thịt, rau, hạt cây, chuối

Vitamin B7

Chàm, Viêm ruột non

 

Lòng đỏ trứng sống, gan, lạc, rau xanh

Vitamin B9

Thiếu máu và thiếu hụt nguyên bào khổng lồ trong thai kỳ có liên quan đến Bất thường bẩm sinh, chẳng hạn như dị tật ống thần kinh

Có thể che giấu các triệu chứng thiếu vitamin B12; Folate Toxicity.

Rau lá, pasta, bánh mì, ngũ cốc, gan

Vitamin B12

Thiếu máu do thiếu vitamin B12

Chưa phát hiện

Thịt, cá, trứng, sữa

Vitamin C

Scorbut

Đau dạ dày, tiêu chảy và đầy hơi.

Hoa quả và rau, gan

Vitamin D

Còi xương và Nhuyễn xương

Hypervitaminosis D

Đia y, trứng, gan, một số loài cá như cá mòi, một số loài nấm như nấm hương

Vitamin E

Sự thiếu hụt là rất hiếm; Chứng tan máu, thiếu máu ở trẻ sơ sinh

Có thể tăng tỷ lệ mắc bệnh suy tim sung huyết.

Nhiều loại trái cây và rau quả, các loại hạt cây, và dầu hạt

Vitamin K

Bleeding diathesis

Giảm tác dụng chống đông máu của warfarin.

Các loại rau lá xanh như rau bina; lòng đỏ trứng; Gan

Bảng: Thông tin về các loại vitamin và tác động đến sức khỏe con người

Phân loại Vitamin

Vitamin được phân loại là hòa tan trong nước hoặc hòa tan trong chất béo. Ở người có 13 loại vitamin: 4 tan trong chất béo (vitamin A, D, E và K) và 9 tan trong nước (8 vitamin B và vitamin C). 

Các vitamin tan trong nước:

Dễ dàng hòa tan trong nước và nói chung là dễ dàng đào thải ra khỏi cơ thể, đến mức mà lượng nước tiểu là một yếu tố dự báo mạnh mẽ về tiêu thụ vitamin. Bởi vì chúng không được lưu trữ dễ dàng, lượng tiêu thụ đều đặn là rất quan trọng. 

Các vitamin tan trong chất béo:

Được hấp thụ qua đường ruột với sự trợ giúp của lipid (chất béo). Vitamin Avitamin D có thể tích lũy trong cơ thể, có thể dẫn đến nguy hiểm thừa vitamin. Thiếu vitamin tan trong chất béo do kém hấp thu có ý nghĩa đặc biệt trong bệnh xơ nang.

Phân loại vitamin

Anti vitamin

Anti-vitamin là các hợp chất hóa học ức chế sự hấp thụ hoặc hoạt động của vitamin. Hiểu đơn giản hơn là chế biến và nấu nướng thực phẩm sẽ ảnh hưởng đến vitamin.

Ví dụ, avidin là một protein trong lòng trắng trứng sống có tác dụng ức chế sự hấp thụ biotin; nó bị vô hiệu hóa bằng cách nấu ăn.

Chức năng và ảnh hưởng cho sức khỏe của Vitamin là gì?

Mỗi vitamin có một đặc điểm riêng, điểm lợi ích riêng biệt, và do đó hầu hết cũng có nhiều chức năng khách nhau.

Sự tăng trưởng của thai nhi và sự phát triển thời thơ ấu

Các vitamin rất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển bình thường của thai nhi. Sử dụng bản thiết kế di truyền được thừa hưởng từ cha mẹ của nó, thai nhi phát triển từ các chất dinh dưỡng mà nó hấp thụ. Đòi hỏi một số vitamin và khoáng chất cần có mặt tại một số thời điểm nhất định. Những chất dinh dưỡng này tạo điều kiện cho cơ thể tạo ra da, xương, cơ bắp và các bộ phận khác. 

Nếu có sự thiếu hụt nghiêm trọng của một hoặc nhiều chất dinh dưỡng này, một đứa trẻ có thể bị bệnh do thiếu hụt. Ngay cả những thiếu sót nhỏ cũng có thể gây ra thiệt hại vĩnh viễn.

Bổ sung Vitamin cho sức khỏe thai nhi luôn ở trạng thái tốt nhất

Những nguyên tắc khi sử dụng Vitamin là gì?

Lưu ý khi sử dụng vitamin

Vitamin cũng như các loại chất khác ảnh hưởng đến sức khỏe cơ thể nên sử dụng hợp lý, phù hợp và đủ, để làm được việc đó bạn cần lưu ý một số thông tin sau:

  • Bạn cần hiểu rõ lý do sử dụng vitamin rõ ràng (do gầy, yếu, thiếu chất…)

  • Sử dụng vitamin đúng liều lượng (không quá nhiều, hoặc quá ít..)

  • Bổ sung vitamin một cách chính xác (theo lứa tuổi, trọng lượng cơ thể…)

  • Thời gian bổ sung vitamin hợp  lý

  • Tránh sự tương tác của vitamin với các loại thuốc khác

  • Sử dụng vitamin theo chỉ định của bác sỹ…

Những trường hợp cẩn bổ sung vitamin và khoáng chất

Phụ nữ có thai và cho con bú cần được hướng dẫn bổ sung sắt, calci, acid folic, kẽm, vitamin A cho nhu cầu tăng trưởng của con và sức khỏe của mẹ.

Phụ nữ ở tuổi mãn kinh do giảm estrogen nên cần tăng cường thêm khoáng chất calci và vitamin D đề phòng tránh bệnh loãng xương.

Người cao tuổi do thường ăn không đầy đủ các chất dinh dưỡng và sức khỏe suy giảm, răng mất nhiều, sức nhai kém thức ăn nhận được ít cần dùng thêm nhiều vitamin và khoáng chất để tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể, tăng cường sinh lực.

Người nghiện thuốc lá cần bổ sung vitamin vì hóa chất có trong thuốc lá sẽ làm giảm sự hấp thụ của vitamin C, B6, niacin, axit folic.

Người nghiện rượu cơ thể không hấp thụ được nhiều vitamin lẫn các khoáng chất như: A, D, B12, niacin, folic acid, selen, magne, phospho, kẽm nên cần bổ sung vitamin.

Người ăn kiêng, ăn chay do thức ăn chủ yếu từ thực vật cần bổ sung thêm vitamin B12 vì vitamin này chỉ có trong nguồn thực phẩm từ động vật.

Người mắc bệnh mãn tính, các bệnh có liên quan đến gan mật, tiêu hóa, cơ thể không hấp thụ thức ăn được một cách hoàn hảo sẽ thiếu các vi chất dinh dưỡng cần thiết.

Khi sử dụng một số dược phẩm: thuốc lợi tiểu, thuốc kháng acid, kháng sinh, nhuận tràng, ngừa thai… làm mất một số vitamin khoáng chất trong cơ thể do đó cần phải bổ sung thêm vitamin.

Ăn nhiều rau củ tươi để bổ sung vitamin

Làm thế nào để cân đối dinh dưỡng, bổ sung đầy đủ Vitamin cho sức khỏe cơ thể tốt nhất?

Một người bình thường, với chế độ dinh dưỡng cân đối, thực phẩm đa dạng, cơ cấu thực phẩm hợp lý trong mỗi bữa ăn không cần phải bổ sung thêm vitamin. Những trường hợp đặc biệt: phụ nữ có thai, phụ nữ mãn kinh, người già, người có bệnh mãn tính, người nghiện bia, rượu, thuốc lá… cơ thể không hấp thụ đủ vitamin mới cần bổ sung thêm vitamin và khoáng chất.

Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay có rất nhiều dạng thuốc vitamin và chất khoáng hỗn hợp, mặc dù đây là những thuốc bán không cần đơn của thầy thuốc, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng an toàn tuyệt đối. Vì vậy, nếu không có bệnh hoặc không gặp phải các nguyên nhân gây thiếu vitamin hoặc chất khoáng nêu trên thì không nên dùng thêm các loại thuốc này.

Từ bảng "thông tin về các loại vitamin và tác động đến sức khỏe con người" mà Bio Ngon chia sẻ ở trên bài viết. Vitamin có nguồn gốc đa số từ thực phẩm rau củ quả như măng tây, các loại rau ăn lá, các loại củ,...Nên việc bổ sung thêm rau củ sạch vào mỗi bữa ăn có tác dụng rất lớn đối với việc cân đối vitamin và dinh dưỡng nói riêng, và bảo vệ cũng như nâng cao sức khỏe nói chung.

Xem thêm: Top những lợi ích tuyệt vời của Vitamin E với sức khỏe

Xem thêm: Top 15 thực đơn tốt cho tim mạch

Bài trước Bài sau
Bình luận của bạn sẽ được duyệt trước khi đăng lên
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

Bình luận